Ο Στέφανος Παλλαντζάς αναλύει πως το να χτίζονται ή να ανακαινίζονται κτίρια σύμφωνα με το Πρότυπο του Παθητικού Κτιρίου, στην πραγματικότητα, συνδράμει στην τήρηση των προδιαγραφών nZEB, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων, αλλά και πως το Ελληνικό Ινστιτούτο Παθητικού Κτιρίου (ΕΙΠΑΚ) θα το αποδείξει στο έργο RINNO.
Η Ευρωπαϊκή Οδηγία Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων απαιτεί όλα τα καινούργια κτίρια που κατασκευάζονται από το 2021 (δημόσια κτίρια από το 2019) να είναι σύμφωνα με τα πρότυπα nΖΕΒ. Τα Παθητικά Κτίρια έχουν τόσο υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα, όπου η κατασκευή ή η ανακαίνιση ενός κτιρίου σύμφωνα με το Πρότυπο του Παθητικού Κτιρίου, καθιστά σημαντικά πιο εύκολο να επιτευχθούν οι απαιτήσεις ενός nZEB.
Τι είναι το Πρότυπο του Παθητικού Κτιρίου ;
Το Πρότυπο του Παθητικού Κτιρίου είναι ένα ενεργειακά αποδοτικό, άνετο και προσιτό κατασκευαστικό πρότυπο. Ο όρος Παθητικό Κτίριο δεν είναι μία τάση ή ένα εμπορικό σήμα, αλλά μια δοκιμασμένη και πραγματική μέθοδος κατασκευής που μπορεί να εφαρμοστεί από τον οποιοδήποτε, οπουδήποτε.
Μάλιστα, τα Παθητικά Κτίρια επιτρέπουν εξοικονόμηση που σχετίζεται με τη θέρμανση και την ψύξη έως και 90% σε σύγκριση με το τυπικό κτιριακό απόθεμα και πάνω από 75% σε σύγκριση με νέες κατασκευές κτιρίων. Όσον αφορά το πετρέλαιο θέρμανσης, τα Παθητικά Κτίρια χρησιμοποιούν λιγότερο από 1.5 λίτρο πετρελαίου ανά τετραγωνικό μέτρο ετησίως – πολύ λιγότερο από τα τυπικά κτίρια χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης. Παρόμοια εξοικονόμηση ενέργειας έχει αποδειχθεί σε θερμά κλίματα, όπου τα κτίρια απαιτούν περισσότερη ενέργεια για ψύξη από ό, τι για θέρμανση.
Εικόνα 1. Εφαρμογή του Προτύπου Παθητικού Κτιρίου
Το Ινστιτούτο Παθητικού Κτιρίου παραθέτει λεπτομερή κριτήρια που πρέπει να πληρούνται για την ικανοποίηση του Προτύπου του Παθητικού Κτιρίου σε υψηλό επίπεδο και ορίζει ένα Παθητικό Κτίριο ως ένα κτίριο που πληροί τα ακόλουθα κριτήρια:
- Απαίτηση Θέρμανσης: Δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 15kWh ετησίως ή τα 10W (μέγιστη απαίτηση) ανά τετραγωνικό μέτρο κλιματιζόμενης επιφάνειας.
- Απαίτηση Ψύξης: Πρέπει να αντιστοιχεί περίπου στην τιμή της απαίτησης για θέρμανση, μαζί με ένα επιπλέον περιθώριο για αφύγρανση, που εξαρτάται από τα κλιματικά δεδομένα.
- Πρωτογενής Απαίτηση Ενέργειας: Δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 60kWh ετησίως για όλες τις οικιακές χρήσεις (θέρμανση, ψύξη, αερισμός, ζεστό νερό χρήσης και οικιακό ρεύμα) ανά τετραγωνικό μέτρο κλιματιζόμενης επιφάνειας, που παράγεται από ΑΠΕ.
- Αεροστεγανότητα: Μέγιστο όριο είναι οι 6 αλλαγές αέρα την ώρα σε πίεση 50 Pa.
- Θερμική Άνεση: Πρέπει να ικανοποιείται για όλους τους χώρους διαβίωσης ετησίως, με όχι περισσότερο από 10% των ωρών σε οποιοδήποτε δεδομένο έτος πάνω από 25 ° C (χωρίς τη χρήση ενεργητικής ψύξης).
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα ενός Παθητικού Κτιρίου;
Ενώ τα επιχειρήματα σχετικά με την προσιτή τιμή, την άνεση και την ευελιξία μπορούν να γίνουν για διάφορες προσεγγίσεις στον σχεδιασμό κτιρίων, τα Παθητικά Κτίρια έχουν σημαντικά οφέλη σε σχέση με τον τυπικό σχεδιασμό κτιρίων – μεταξύ αυτών, η ενεργειακή απόδοση και τα οφέλη ως προς το περιβάλλον.
Εικόνα 2. Ειδική ετήσια κατανάλωση θερμότητας ως προς την ετήσια απαίτηση θερμότητας (© PassivHaus Institut)
Ποιότητα
Τα Παθητικά Κτίρια αποτελούν δείγματα θαυμασμού για την αποδοτικότητά τους, λόγω του υψηλού επιπέδου μόνωσης και του αεροστεγούς σχεδιασμού τους. Μία άλλη σημαντική αρχή είναι ο “σχεδιασμός ελεύθερος θερμογεφυρών”: η μόνωση εφαρμόζεται χωρίς «αδύναμα σημεία» σε όλο το κέλυφος του κτιρίου, με αποτέλεσμα να περιοριστούν οι «κρύες γωνίες» αλλά και οι υπερβολικές απώλειες ενέργειας. Αυτή η μέθοδος αποτελεί μια βασική αρχή, που διασφαλίζει υψηλό επίπεδο ποιότητας και άνεσης στα Παθητικά Κτίρια, ενώ ταυτόχρονα αποτρέπει ζημιές λόγω συσσώρευσης υγρασίας.
Οικολογία / Αειφορία
Εξ’ ορισμού, τα Παθητικά Κτίρια είναι φιλικά προς το περιβάλλον: χρησιμοποιούν ελάχιστη πρωτογενή ενέργεια, αφήνοντας επαρκείς ενεργειακούς πόρους για όλες τις μελλοντικές γενιές χωρίς να προκαλούν περιβαλλοντική ζημία. Η πρόσθετη ενέργεια που απαιτείται για την κατασκευή τους (ενσωματωμένη ενέργεια) είναι ίσως και μηδαμινής σημασίας σε σύγκριση με την ενέργεια που εξοικονομούν αργότερα. Είναι σημαντικό να αναφερθεί, ωστόσο, πως το πρότυπο του Παθητικού Κτιρίου παρέχει αυτό τα επίπεδο βιωσιμότητας για οποιονδήποτε επιθυμεί να κατασκευάσει ένα νέο κτίριο ή να ανακαινίσει ένα υφιστάμενο σε προσιτή τιμή – μια συμβολή στην προστασία του περιβάλλοντος. Όλες οι αρχές δημοσιεύονται και τα εργαλεία σχεδιασμού έχουν διατεθεί για όλους τους αρχιτέκτονες.
Προσιτότητα
Τελικά, αξίζει να επενδύσουμε στην κατασκευή ενός Παθητικού Κτιρίου; Τα Παθητικά Κτίρια όχι μόνο εξοικονομούν χρήματα μακροπρόθεσμα, αλλά αποτελούν εξαρχής μία προσιτή επένδυση. Η επένδυση σε δομικά συστήματα υψηλότερης ποιότητας που απαιτούνται από το Πρότυπο Παθητικού Κτιρίου μετριάζεται με την εξάλειψη ακριβών συστημάτων θέρμανσης και ψύξης. Η πρόσθετη οικονομική υποστήριξη που διατίθεται όλο και περισσότερο σε πολλές χώρες καθιστά την κατασκευή ενός Παθητικού Κτιρίου ακόμη πιο εφικτή.
Τι είναι τα κτίρια nZEB; Διαφέρουν από τα Παθητικά Κτίρια;
Ένα κτίριο nZEB ορίζεται ως ένα κτίριο με υψηλή ενεργειακή απόδοση, που χρησιμοποιεί την ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, επί του κτιρίου ή σε κοντινή απόσταση από αυτό. Δεν είναι όλα τα nZEB Παθητικά Κτίρια, αλλά όλα τα Παθητικά Κτίρια είναι nZEB. Τα Παθητικά Κτίρια επιδιώκουν να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας κατά 10 φορές λιγότερο και να χρησιμοποιούν τις ανανεώσιμες πηγές για τη μικρή αυτή απαίτηση. Τα nZEB έχουν μια διαφορετική φιλοσοφική διάθεση στο ότι ο στόχος τους είναι να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στην ενεργειακή ουδετερότητα. Στην πραγματικότητα, να έχουν ελάχιστες ή μηδενικές εκπομπές άνθρακα. Σε αντίθεση με τα Παθητικά Κτίρια, η ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης ενέργειας δεν είναι τόσο σημαντική υπό την προϋπόθεση ότι αυτή η ενέργεια μπορεί να παραχθεί από ανανεώσιμες πηγές, ιδανικά επιτόπου.
Το ΕΙΠΑΚ στο RINNO
Ως μέλος του RINNO, το ΕΙΠΑΚ θα σχεδιάσει, θα αναπτύξει και θα εφαρμόσει τις πρακτικές και τις υπηρεσίες του Παθητικού Κτιρίου στο πιλοτικό έργο κτιρίου πολυκατοικίας, της δεκαετίας του ’60, τεσσάρων ορόφων με 8 διαμερίσματα στον Δήμο Μοσχάτου-Ταύρου.
Εικόνα 3. Πιλοτικό έργο στα πλαίσια του RINNO, στον Δήμο Μοσχάτου – Ταύρου
Εφαρμόζοντας αυτά τα πρότυπα για την επίτευξη ριζικής ανακαίνισης για την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης, το RINNO θα δείξει την αποτελεσματικότητα του Προτύπου του Παθητικού Κτιρίου για την επίτευξη των απαιτήσεων ενός nZEB. Ως εταίρος του προγράμματος RINNO, το ΕΙΠΑΚ θα διενεργήσει μετρήσεις πριν και μετά την υλοποίηση του έργου για να επικυρώσει τον αντίκτυπο των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται στο RINNO, χρησιμοποιώντας το ιδιόκτητο λογισμικό PHPP καθώς και τη δυναμική ανάλυση ενεργειακού ισοζυγίου μέσω των λογισμικών DesignPH και DistrictPH. Θα εφαρμόσει επίσης προγράμματα κατάρτισης και πιστοποίησης για μηχανικούς και άλλους εμπλεκόμενους φορείς ανακαίνισης για Παθητικά Κτίρια, nZEB και αυτών των εργαλείων.
Αναδημοσίευση άρθρου από την επίσημη ιστοσελίδα του έργου RINNO.
