Το ‘The Tavros Project’ έλαβε το βραβείο Gold στην κατηγορία ‘Restoration – Passive House’, στα Energy Efficiency Awards 2025

Με το βραβείο Gold στην κατηγορία ‘Restoration-Passive House’ διακρίθηκε το ‘The Tavros Project’, το μεγάλο έργο ανακαίνισης και ενεργειακής αναβάθμισης της εργατικής πολυκατοικίας, στον Ταύρο. Το βραβείο παρέλαβε ο πρόεδρος του ΕΙΠΑΚ, Στέφανος Παλλαντζάς, στα Energy Efficiency Awards 2025. Το Silver βραβείο απονεμήθηκε στον πολιτικό μηχανικό και συνιδιοκτήτη της XG Constructions, Στέφανο Χατζούλη.

Το ‘The Tavros Project’ αποτελεί μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία που αποδεικνύει ότι οι παλιές πολυκατοικίες μπορούν να μετατραπούν σε κατοικίες υψηλής άνεσης με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας, χωρίς να χρειαστεί να κατεδαφιστούν.

Το έργο, υπό την καθοδήγηση της εθελοντικής ομάδας Passivistas του Ελληνικού Ινστιτούτου Παθητικού Κτιρίου, σε συνεργασία με το Δήμο Μοσχάτου-Ταύρου και την Greenpeace Greece, αντιμετωπίζει την ενεργειακή φτώχεια, την αστική βιωσιμότητα και την κλιματική ανθεκτικότητα στην Αθήνα, μέσω της εφαρμογής του προτύπου Παθητικού Κτιρίου (Passive House).

Εντυπωσιακά αποτελέσματα με μηδενική κατανάλωση ενέργειας

Με την ανακαίνιση της πολυκατοικίας, βελτιώθηκαν θεαματικά οι συνθήκες διαβίωσης των ενοίκων της, που πλέον απολαμβάνουν σταθερή εσωτερική θερμοκρασία και βελτιωμένη ποιότητα αέρα χωρίς ρύπους και υγρασία, αλλά και οι ενεργειακές απαιτήσεις.

Η ανακαίνιση πέτυχε μείωση των ενεργειακών απαιτήσεων για θέρμανση και ψύξη κατά 90%, ενώ χάρη στα φωτοβολταϊκά συστήματα, η πολυκατοικία παράγει περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνει. Έτσι, το ‘The Tavros Project’ πρόκειται για ένα Κτίριο Θετικού Ενεργειακού Ισοζυγίου (PEB), που συμβάλει στους στόχους της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2030.

Το έργο χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από χορηγίες, crowdfunding και εθελοντική εργασία και βρίσκεται στην τελική φάση ολοκλήρωσης και πιστοποίησής του ως Παθητικό Κτίριο. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι και λόγω του κοινωνικού του χαρακτήρα, το ‘The Tavros Project’ επιλέχθηκε ως πιλοτικό έργο, από το πρόγραμμα RINNO, που συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ, ενώ είναι στους φιναλίστ των ευρωπαϊκών βραβείων New European Bauhaus Prizes 2025 στην κατηγορία ‘Prioritising the places and people that need it the most‘ (Προτεραιότητα σε μέρη και ανθρώπους που το χρειάζονται περισσότερο).

Καινοτομία & προκλήσεις σε πολλά επίπεδα

Το “The Tavros Project” ξεχωρίζει για τον καινοτόμο χαρακτήρα του σε πολλαπλά επίπεδα, αντιμετωπίζοντας σημαντικές προκλήσεις στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης στην Ελλάδα.

• Εφαρμογή Προτύπου Παθητικού Κτιρίου σε Υφιστάμενη Πολυκατοικία: Ενώ το πρότυπο Passive House είναι διεθνώς αναγνωρισμένο, η εφαρμογή του σε υφιστάμενη προσφυγική πολυκατοικία στην Ελλάδα αποτελεί πρωτοπορία. Επιτυγχάνεται απόλυτη ενεργειακή απόδοση μέσω αεροστεγανότητας, ενισχυμένης μόνωσης, συστήματος μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας, εξάλειψης θερμογεφυρών, και προσθήκης ανανεώσιμης πηγής ενέργειας (φωτοβολταϊκά), κάτι που διαφοροποιεί το έργο από τις συμβατικές πρακτικές.
• Ενσωμάτωση Υλικών Αιχμής: Το έργο ενσωματώνει καινοτόμα, ανακυκλώσιμα και βιολογικής βάσης υλικά, όπως τα πάνελ διπλής στρώσης βιολογικής βάσης, το θερμοχρωμικό γυαλί και το ενσωματωμένο φωτοβολταϊκό γυαλί.
• Νέο Μοντέλο Συνεργασίας Ενδιαφερόμενων Μερών: Καθιερώνεται ένα νέο πρότυπο συνεργασίας μεταξύ αρχιτεκτόνων, μηχανικών και τεχνιτών σε πραγματικό χρόνο κατά τη διάρκεια της κατασκευής. Αυτή η ολοκληρωμένη προσέγγιση βελτιώνει την αποδοτικότητα, μειώνει τα σφάλματα και αποτελεί εφαλτήριο για καλύτερα συντονισμένες ανακαινίσεις.
• Αντιμετώπιση Ενεργειακής Φτώχειας χωρίς Κατεδάφιση: Η πρόκληση της ενεργειακής φτώχειας στην Αθήνα αντιμετωπίζεται με μια βιώσιμη λύση ενεργειακής αναβάθμισης, με μια ξεκάθαρη απάντηση στο δίλημμα «κατεδαφίζω ή ανακαινίζω» που διατηρεί και αναζωογονεί τον χαρακτήρα της γειτονιάς, ενώ η προσθήκη ΑΠΕ συνεπάγεται μηδενικούς λογαριασμούς ρεύματος για τους κατοίκους και μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα για ολόκληρο το κτίριο.

Δομημένη & ολοκληρωμένη μεθοδολογία

• Επιλογή Πιλοτικού Κτιρίου: Ως μέρος του συγχρηματοδοτούμενου από την ΕΕ έργου RINNO, επιλέχθηκε ένα πιλοτικό κτίριο με βάση κοινωνικά κριτήρια – μια ενεργειακά “φτωχή”, προσφυγική πολυκατοικία – για να μεγιστοποιηθεί ο θετικός αντίκτυπος στην ποιότητα ζωής των ενοίκων.
• Εξασφάλιση Χρηματοδότησης: Η χρηματοδότηση επιτεύχθηκε μέσω εταιρικών χορηγιών, εκστρατειών crowdfunding σε συνεργασία με τον Δήμο Μοσχάτου-Ταύρου και την Greenpeace Ελλάδας, καθώς και εθελοντικής εργασίας.
• Τεχνικός Σχεδιασμός: Οι μηχανικοί του ΕΙΠΑΚ χρησιμοποίησαν το λογισμικό PHPP για τον ακριβή προσδιορισμό των απαιτήσεων του Παθητικού Κτιρίου και την επιλογή των καινοτομιών RINNO προς εφαρμογή. Οι εθελοντές Passivistas και οι μηχανικοί του ΕΙΠΑΚ επέβλεψαν κάθε βήμα, διασφαλίζοντας τη σωστή εγκατάσταση
• Συστήματα Παρακολούθησης: Σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), εγκαταστάθηκαν προηγμένα συστήματα παρακολούθησης για την καταγραφή θερμοκρασίας, υγρασίας και επιπέδων CO2, παρέχοντας δεδομένα βάσης για την ανάλυση μετά την ανακαίνιση.
• Ακαδημαϊκή Συμμετοχή: Το έργο έχει φιλοξενήσει έως τώρα πάνω από 100 φοιτητές από διάφορα πανεπιστήμια (ΕΜΠ, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Erasmus+, κ.α.) για πρακτική μάθηση ενώ θα λειτουργήσει για τα επόμενα χρόνια ως “Ζωντανό Εργαστήριο” τόσο για φοιτητές και επαγγελματίες όσο και για το ευρύ κοινό.
• Φάση Παρακολούθησης: Μετά την ολοκλήρωση, το έργο θα εισέλθει σε φάση παρακολούθησης ενός έτους, με αισθητήρες να παρακολουθούν τις εσωτερικές συνθήκες, παρέχοντας δεδομένα για την απόδειξη των οφελών.

Εντυπωσιακή & μετρήσιμη αποτελεσματικότητα

• Μείωση Ενεργειακής Απαίτησης κατά 90%: Η ανακαίνιση θα επιτύχει μείωση της απαίτησης για θέρμανση και ψύξη κατά 90%, εξασφαλίζοντας βέλτιστη θερμική άνεση με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας.
• Μετατροπή σε Κτίριο Θετικού Ενεργειακού Ισοζυγίου (PEB): Το κτίριο θα παράγει περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνει, χάρη στην τοποθέτηση φωτοβολταϊκών συστημάτων, μετατρέποντάς το σε Κτίριο Θετικής Ενέργειας, συμβάλλοντας στους στόχους της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2030.
• Βελτιωμένες Συνθήκες Διαβίωσης: Οι ένοικοι θα απολαμβάνουν σταθερές εσωτερικές θερμοκρασίες (20−25∘C), ρυθμιζόμενη υγρασία και βελτιωμένη ποιότητα αέρα, εξαλείφοντας τις διακυμάνσεις των τιμών ενέργειας.
• Αποδεδειγμένα Οφέλη: Τα συστήματα παρακολούθησης θα παρέχουν δεδομένα που θα αποδεικνύουν τα πραγματικά οφέλη της ανακαίνισης, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ σχεδιασμού και πραγματικής απόδοσης.

Κοινωνικά & περιβαλλοντικά οφέλη

• Καταπολέμηση της Ενεργειακής Φτώχειας: Παρέχει μια μακροπρόθεσμη λύση στην ενεργειακή φτώχεια, εξασφαλίζοντας σταθερές εσωτερικές θερμοκρασίες, υγιεινότερη ποιότητα αέρα και δραστικά μειωμένους λογαριασμούς ενέργειας για ευάλωτες κοινότητες.
• Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα: Μετατρέπει ένα τυπικό κτίριο σε Κτίριο Θετικής Ενέργειας, αποδεικνύοντας ότι οι βαθιές ενεργειακές ανακαινίσεις αποτελούν κλειδί για την επίτευξη των κλιματικών στόχων. Η χρήση ανακυκλώσιμων και βιολογικής βάσης υλικών συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών CO2 .
• Δημόσια Συμμετοχή και Ευαισθητοποίηση: Το έργο φιλοξενεί “Ανοιχτές Ημέρες” για το κοινό, φορείς χάραξης πολιτικής και ενδιαφερόμενους φορείς, με στόχο να προσεγγίσει 3.500-5.000 επισκέπτες αυτοπροσώπως και 500.000 άτομα μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. 
• Πρότυπο Συνεργασίας: Η επιτυχία του έργου βασίζεται στη συνεργασία μεταξύ δήμων, μηχανικών, ερευνητών, χορηγών και κατοίκων, δημιουργώντας ένα λειτουργικό μοντέλο που μπορεί να υιοθετηθεί από οποιαδήποτε πόλη.
• Δυνατότητα Αναπαραγωγής: Το έργο παρέχει ένα επεκτάσιμο, χωρίς αποκλεισμούς και προνοητικό μοντέλο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας μέσω ανακαινίσεων Παθητικού Κτιρίου και Κτιρίων Θετικού Ενεργειακού Ισοζυγίου, ευθυγραμμισμένο με τους στόχους της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα. Έχει ήδη γίνει μελέτη για πάνω από 250 παρόμοια κτίρια στην περιοχή, με δυνατότητα να ωφελήσει πάνω από 4.500 πολίτες μέσω βελτιωμένων συνθηκών διαβίωσης και χαμηλότερου ενεργειακού κόστους. Η φάση παρακολούθησης θα παρέχει δεδομένα που θα επιτρέψουν την κλιμάκωση παρόμοιων έργων με σιγουριά.

Το “The Tavros Project” δεν είναι απλώς μια ανακαίνιση, αλλά ένα ολοκληρωμένο μοντέλο για ένα ανθρακικά ουδέτερο, ενεργειακά αποδοτικό μέλλον, με ισχυρό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο.