02Αυγ
Έχουμε σκεφτεί λίγο τι ακριβώς προσδοκούμε από τη λεγόμενη “βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης” ενός κτιρίου; Ποιοι είναι οι λόγοι που μας κάνουν να ασχοληθούμε με αυτό; Ποια είναι τα επιθυμητά αποτελέσματα; Υπάρχει γενικότερο κοινωνικό όφελος και αν ναι, ποιο;
Σήμερα τα κτίρια (ιδιωτικά και δημόσια) καταναλώνουν παγκόσμια περίπου το 40% της παραγόμενης ενέργειας και αντίστοιχα συμμετέχουν έως και 20% στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Αυτές οι τιμές, με βάση πρόσφατες προβλέψεις, θα αυξηθούν έως και 35% τα επόμενα 30-40 χρόνια. Οι παγκόσμιες συμφωνίες (όπως το πρωτόκολλο του Κιότο) προσπαθούν απλά να μειώσουν το ρυθμό αύξησης των τιμών αυτών. Κάποιοι θεωρούν πως η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και το λεγόμενο switch fuels θα συμβάλλουν σημαντικά στην κατεύθυνση αυτή. Η πραγματικότητα είναι δυστυχώς διαφορετική. Τέτοιες μεθοδολογίες θα μειώσουν μόλις κατά 10% το πολύ τους ρυθμούς αύξησης του φαινομένου του θερμοκηπίου. Και σε τελική ανάλυση, το πρόβλημα είναι απλά να αναπληρώνεις την ενέργεια που καταναλώνεις μέσα από τη χρήση ανανεώσιμων;
Υπάρχει άλλη λύση; Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, υπάρχει και είναι πολύ απλή!
Πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στη δραστική μείωση της κατανάλωσης της ενέργειας για θέρμανση και ψύξη σε ένα κτίριο. Και σήμερα υπάρχουν εφαρμοσμένες τεχνολογίες τόσο για τα νεόδμητα όσο και για τα υπάρχοντα κτίρια – κύρια στον τομέα της μόνωσης, των κουφωμάτων και του συστήματος αερισμού – που επιτρέπουν την μείωση μέχρι και 90% (από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο) της κατανάλωσης πρωτεύουσας ενέργειας σε ένα κτίριο, αναβαθμίζοντας συγχρόνως το κλιματικό περιβάλλον για τους κατοίκους στο εσωτερικό του κτιρίου. Χώρες όπως η Αυστρία και η Γερμανία προωθούν τέτοιες δράσεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, βάζοντας σαν στόχο το 2020 τα κτίρια να καταναλώνουν μόλις το 10% της ενέργειας για θέρμανση και ψύξη, που καταναλώνουν σήμερα. Για να έχουμε μια συγκεκριμένη εικόνα, αυτό σημαίνει ότι ένα κτίριο που σήμερα καταναλώνει 15 λίτρα πετρελαίου ανά τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας το χρόνο για θέρμανση, θα πρέπει (και μπορεί) να καταναλώνει 1,5 λίτρο/ μ2/ χρόνο.
Όσοι από τους αναγνώστες καταλάβουν τη σημασία της παραπάνω δράσης, θα αντιληφθούν πόσο ανεπαρκής είναι η νέα ελληνική νομοθεσία περί ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων. Ας κάνουμε όμως και ένα βήμα παραπάνω, σημαντικό την περίοδο που ζούμε.
Ας σκεφτούμε πόσο σημαντικό θα ήταν να μπορούσαμε να κατασκευάσουμε ένα σπίτι το οποίο σε πρώτη φάση θα καταναλώνει 10 φορές λιγότερη ενέργεια από ένα σημερινό συμβατικό σπίτι και ταυτόχρονα θα παράγει ενέργεια, περισσότερη από όση καταναλώνει. Ας σκεφτούμε παραπέρα έναν οικισμό που θα δημιουργηθεί με αυτόν τον τρόπο και θα μπορεί να λειτουργεί έμμεσα σαν ένας σταθμός παραγωγής ενέργειας, ας σκεφτούμε μια πόλη που δεν θα επιβαρύνει αλλά θα τροφοδοτεί το δίκτυο ενέργειας, ας σκεφτούμε μια χώρα που σήμερα εξαρτάται κατά 90% από τα ορυκτά καύσιμα και την εισαγωγή στην παραγωγή ενέργειας, να μπορεί ακόμη και να εξάγει ενέργεια, παραγόμενη όχι από μεγάλες μονάδες, αλλά σε ένα μεγάλο βαθμό από την δραστική οικονομία κατανάλωσης στον κτιριακό τομέα και από την παραγωγή ενέργειας από το σύνολο του οικιστικού ιστού.
Σας φαίνεται ανέφικτο κάτι τέτοιο; Σας πληροφορώ μετά λόγου γνώσεως πως δεν είναι καθόλου. Είναι απόλυτα εφαρμόσιμο άμεσα και δίνει κατά τη γνώμη μου περιεχόμενο σε αυτό που στην Ελλάδα τον τελευταίο καιρό θέλουμε να ονομάζουμε Πράσινη Ανάπτυξη. Είναι η χρυσή τομή σε τρία ζητήματα πολύ σημαντικά για το μέλλον αυτού του τόπου. Περιβάλλον-Ενέργεια-Ποιότητα Ζωής αντιμετωπίζονται με τον βέλτιστο τρόπο και συντελούν στην ανάπτυξη του τόπου, αν θέλετε και με σημαντική τη συμμετοχή των ίδιων των πολιτών.
Το κτίριο που στο μέλλον θα είναι αναγκαίο και αυτονόητο, μπορεί να κατασκευαστεί σήμερα. Με υπάρχουσες τεχνολογίες και με μια φιλοσοφία φιλική προς το περιβάλλον, που θα διαχειρίζεται με τον βέλτιστο τρόπο την ενέργεια και θα αναβαθμίζει σημαντικά το περιβάλλον ζωής των χρηστών του, είτε αυτοί εργάζονται είτε κατοικούν σε αυτό. Το ελληνικό “πράσινο” σπίτι μπορεί να γίνει ο βασικός πυλώνας της ελληνικής “πράσινης” ανάπτυξης, να δώσει και πάλι ζωή άμεσα στον κατασκευαστικό τομέα, να προσθέσει αξία σε νέα και υπάρχοντα κτίρια, να συμβάλλει στην αλλαγή νοοτροπίας των πολιτών στο θέμα της κατανάλωσης της ενέργειας και τελικά να δώσει χειροπιαστά αποτελέσματα όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
